Edebiyatımızın değişik türlerinde birçok eser veren Namık Kemal’in yayımlanmış iki romanından ikincisi Cezmi’dir. İntibah Magosa’da, Cezmi ise Midilli’de (1880) yazılmıştır. Yazar, Cezmi’nin yazıldığı sıralarda tarihle uğraşıyordu. Romanda, makale ve tarih yazılarında, aziz bir emel gibi anlattığı İslam birliği rüyasını bir romanla da tespit etmek arzusu görülür.
İki cilt hâlinde tasarlanan ancak birinci cildi yayımlanan Cezmi, Türk edebiyatında ilk tarihî roman özelliği taşır. Romanı ...