“Mübadiller, kaybedilmiş toprakların aziz hatıralarıdır.” (Gazi Mustafa Kemal Atatürk)
Enver Paşa, Balkan Savaşlarını şöyle anlatmaktadır:
“… Başıboş sürünen bozguna uğramışlar ordusuna, Rumeli’nin bağlarından kopup gelen, daha perişan yüz binlerce göçmeni, sürünerek, eriyerek akan kafileleri de eklemeliyiz. Evet, Rumeli göçüyor, Rumeli boşalıyordu. Rumeli’yi asırlarca evvel alan, Rumeli’de asırlardır yaşayan son Türkler, yirminci yüzyılın başlarında alev alan bu yangının ale ...